Chị là người đồng sáng lập Trung tâm Hỗ trợ Thanh niên Khởi nghiệp (viết tắt là BSSC), từng trực tiếp điều hành thành công các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp tại TP. HCM và phát triển các hoạt động hỗ trợ cộng đồng khởi nghiệp này ra cả nước. Gần đây, Trương Lý Hoàng Phi có quyết định thay đổi khiến cộng đồng khởi nghiệp khá bất ngờ khi rời vị trí điều hành BSSC để gia nhập tập đoàn lớn với khát khao cùng góp sức tạo nên phiên bản Thung lũng Silicon Valley tại Việt Nam. Cùng tìm hiểu cách chị đón nhận thêm "cuộc chơi" của sự thay đổi này như thế nào?

Đó là Trương Lý Hoàng Phi, người luôn không có nhiều thời gian để tán gẫu, café mà đi thẳng vào công việc. Chị tranh thủ dịp nghỉ Tết ngắn ngủi để đến với buổi chụp hình trang bìa The Face và phỏng vấn nhanh với phong cách làm việc chuyên nghiệp của một nhân vật có ảnh hưởng cộng đồng. Như thường lệ, Hoàng Phi tràn đầy năng lượng nhưng lại khá kín tiếng khi đề cập về dự án mới. Đó chắc chắn là nguyên tắc của Phi trong công việc, đặc biệt là trước những kế hoạch quan trọng. Hẳn nhiên, Hoàng Phi lại cởi mở khi đề cập đến BSSC - "đứa con tinh thần" với những thành tựu ấn tượng trong 08 năm. Nhắc đến chị là nhắc đến bản lĩnh của một tư duy hiện đại, dám tiên phong, dám hành động, dám bước qua ngờ vực, dám sai và dám sửa để hình thành mô hình hỗ trợ khởi nghiệp toàn diện và chuyên biệt như hiện nay. Các bài toán từ tài chính, kinh doanh, nhân sự, pháp lý, điều kiện cơ sở vật chất... đến cả quá trình tìm kiếm, chọn lọc, đánh giá các doanh nghiệp khởi nghiệp tiềm năng, đào tạo, tư vấn, xúc tiến thương mại… đều được tích hợp trong BSSC nhằm mang đến cho những nhà khởi nghiệp điều kiện hỗ trợ thuận lợi.

Ngày nay, BSSC đã tạo nên một cộng đồng hơn 20,000 người đã, đang và không ngừng học hỏi, chia sẻ để đóng một vai trò tích cực trong hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam. BSSC đầy năng động, sáng tạo qua những hoạt động gây tiếng vang trong cộng đồng khởi nghiệp. Cuộc thi Startup Wheel và Sàn giao dịch và đầu tư khởi nghiệp, BSSC đã thu hút sự tham gia của trên 5,000 doanh nghiệp, mô hình khởi nghiệp ở mọi lĩnh vực trên toàn quốc; Từ đó, phát hiện và giới thiệu ra cộng đồng hơn 500 doanh nghiệp, mô hình khởi nghiệp tiềm năng tại Việt Nam và hơn 30 doanh nghiệp khởi nghiệp trong khu vực và quốc tế trên mọi lĩnh vực. BSSC cũng gắn kết và mang đến hơn 200 quỹ đầu tư, nhà đầu tư cá nhân trong và ngoài nước; hơn 1,000 doanh nhân, doanh nghiệp luôn sẵn lòng tham gia các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp, thu hút nguồn tài chính hỗ trợ cho các doanh nghiệp và các mô hình khởi nghiệp lên đến hơn 300 tỷ. BSSC cũng khẳng định vị thế là một trong các tổ chức dẫn đầu từ hiệu quả của các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp tại Việt Nam.

Không khó để nhận ra hình ảnh Hoàng Phi với những đề xuất mang tính đột phá cho cộng đồng khởi nghiệp Việt Nam tại các phiên đối thoại chính sách. Hoàng Phi đã cùng BSSC đi qua hành trình 8 năm thực thi sứ mệnh tạo dựng "niềm tin" cho cộng đồng khởi nghiệp, góp phần đưa giá trị của khởi nghiệp sáng tạo vào đúng vị trí của nó trong nền kinh tế. Và đó là câu chuyện đẹp đáng tự hào mà bạn sẽ luôn cảm nhận qua nụ cười của Hoàng Phi mỗi khi chị xuất hiện.

Trương Lý Hoàng Phi đã tạo nên chuỗi giá trị cho cộng động startup, gây tiếng vang qua những hoạt động cũng như tầm nhìn của BSSC trong những năm qua. Những thành quả ấy có ý nghĩa như thế nào đối với bạn?

Tôi luôn mong muốn từ chuyên môn của mình có thể làm một công việc thử thách, mang lại ý nghĩa, giá trị, tầm ảnh hưởng tích cực và dài hạn cho cộng đồng. May mắn là BSSC đã cho tôi cơ hội để được sống, làm việc thỏa những điều tôi mong đợi.

Cá nhân tôi mà nói, BSSC đã cho tôi quá nhiều trải nghiệm, cảm xúc và nhiều bài học giá trị mà không dễ để có được. Từ BSSC, tôi tích lũy được cho mình 03 loại "tài sản": Tư duy tích cực; Hành động quyết liệt; Và những "người thầy" luôn ở quanh tôi. Tôi nghĩ, trong kinh doanh, khi bạn lựa chọn một công việc có tác động tích cực đến cộng đồng thì phần thưởng không đo đếm bằng tiền, nó được đo bằng những mối quan hệ thân tình, những tình cảm gắn với nhau đơn giản chỉ vì cùng hướng về một phía."Thầy" tôi là các anh chị doanh nhân, các bạn startups, nhà đầu tư, nhà cố vấn, nhà hoạch định chính sách, và cả những đồng nghiệp của tôi. Tôi gọi là những người thầy vì họ luôn dành cho tôi thời gian, sự chia sẻ chân thành, họ gợi mở trong tôi nhiều niềm hứng khởi để theo đuổi những chặng đường của mình.

Tất cả những tình cảm đó đã cho tôi can đảm bước tiếp với sự quyết tâm và hy vọng rằng tôi cũng có thể tiếp tục chinh phục những "ngọn núi" mới để đóng góp nhiều hơn cho cộng đồng khởi nghiệp Việt Nam.

Bạn gần như đang đứng trên "đỉnh thành công" với BSSC, tại sao bạn lại phải thay đổi?

Tôi lại suy nghĩ khác, chẳng ai định nghĩa được thế nào là "đỉnh thành công" cả, với những mô hình như BSSC lại càng không thể. Tôi đơn giản chỉ nghĩ về tình yêu của tôi cho BSSC và cho công việc mà mình theo đuổi.

Trước hết, nói về tình yêu tôi dành cho BSSC nhé. Mặc dù đã tạo được tầm ảnh hưởng lớn và tích cực, nhưng BSSC là một mô hình đặc thù, cả về các cơ chế, phương thức vận hành và kết nối những nguồn lực xung quanh. Không thể phủ nhận, tôi có rất nhiều lợi thế. Dù vậy, cũng đến lúc sự thay đổi là cần thiết để BSSC có cơ hội khoác trên mình một chiếc áo mới hơn và biết đâu lại tốt hơn. Tôi muốn nhấn mạnh giá trị của hai chữ "cơ hội". Mỗi chúng ta đều không thể ôm khư khư vào mình những thành quả đạt được và nghĩ rằng chỉ mình mới có thể làm tốt nhất. Với một nhà sáng lập, lãnh đạo hay quản lý doanh nghiệp giỏi, bạn tạo ra nền tảng để doanh nghiệp có thể giữ được những giá trị cốt lõi và vận hành tốt ngay cả khi không có bạn.

Ở góc độ cá nhân mà nói, trong cùng một chuyên môn, một lĩnh vực, chúng ta cũng có rất nhiều vị trí, góc nhìn và những phương thức đóng góp khác nhau. Đến cuối cùng, tôi vẫn muốn được trải nghiệm, được khai phá và khám phá thêm năng lực bản thân. Hơn thế, tôi muốn trau dồi và có thêm điều kiện học hỏi từ những góc nhìn khác nhau để tiếp tục cống hiến, thúc đẩy nền kinh tế khởi nghiệp và đối mới sáng tạo tại Việt Nam.

Bước vào một môi trường làm việc mới, một sự khởi đầu mới, thay đổi có khiến bạn lo lắng không?

Sự thay đổi mang cho tôi cảm xúc rất lạ, lo lắng có, háo hức có, nhưng trên hết, là một nguồn năng lượng tích cực để làm tươi mới cả tư duy và cách làm. Quên đi "hào quang" của ngày hôm qua, tôi sẵn sàng ở vị thế của một người học trò để trở lại vạch xuất phát. Ai cũng sợ sự thay đổi cả, tôi cũng vậy. Nhưng tôi nghĩ, mọi thứ đều có quy luật của nó. Mọi quyết định cho sự thay đổi đều đi kèm với một quá trình tư duy, cầm lên, đặt xuống với những cơ hội lẫn nguy cơ. Biết được bản thân thật sự muốn gì là quan trọng để chấp nhận bước vào "cuộc chơi".

Khi bắt đầu lại mọi thứ, bạn có sự chuẩn bị gì cho mục tiêu sắp tới không?

Tâm thế, đó là điều đầu tiên tôi phải chuẩn bị. Nghe thì thấy đơn giản nhưng thực tế không phải vậy. "Ups" và "downs" là quy luật của mọi quy luật, cũng là cảm xúc thường trực của thời điểm mới bắt đầu. Do vậy, tôi hiểu rằng tôi cần chuẩn bị tâm thế tốt để giúp tôi dần làm quen và tập đón nhận một cách dễ dàng hơn trước những tình huống chưa như mong muốn. Điều quan trọng không kém nữa là tinh thần học hỏi, khả năng thích nghi với môi trường mới. Mọi sự thay đổi đều cần sự linh hoạt, lạc quan, độ kiên trì. Và đương nhiên, mọi thứ chỉ mới bắt đầu, rõ ràng tôi cần thời gian, cần sự động viên từ những người dẫn dắt, những cộng sự, những người thân của mình và chắc hẳn cũng cần một chút may mắn. (cười)

Trong vài năm trở lại đây, cụm từ "startup" được nhắc đến khá thường xuyên nhưng để hiểu đúng về ý niệm này thì dưới góc độ một người lăn xả trong môi trường này như Hoàng Phi sẽ khái niệm ra sao?

Cả thế giới đều nói về startup, vậy đương nhiên, dù mỗi nền kinh tế có những đặc trưng hay mức độ phát triển khác nhau thì giá trị vô hình lẫn hữu hình mà các startup đóng góp trong nền kinh tế toàn cầu là điều không cần bàn cãi. Bản thân từ startup vốn mang nội hàm quá hay, tôi muốn dùng hình ảnh startup như một virus của sự mới mẻ và sáng tạo. Tại sao là virus, bởi ngoài tính mới, sáng tạo trong sản phẩm, dịch vụ, trải nghiệm hữu dụng, khác biệt cho người dùng... thì phương thức vận hành kinh doanh cũng như toàn bộ công nghệ được sử dụng đều xét đến khả năng có thể lan nhanh, phá vỡ những qui luật, trật tự cũ, vượt qua giới hạn không gian và thời gian. Những "đế chế" như Facebook, Google, … hay Uber, Grab, Airbnb… nói lên tất cả những thuộc tính này.

Ở góc độ là người gắn bó với hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam nhiều năm, tôi cảm thấy đây là một xu thế tất yếu và cũng cần được quan tâm, đầu tư đúng mức cả về góc độ hoạch định chính sách lẫn từng cá nhân trong nền kinh tế khởi nghiệp. Mọi thứ không có gì là ngắn hạn và thiếu nguồn lực đầu tư ban đầu cả. Đằng sau những startup thành công là con người, là môi trường, là tư duy và đương nhiên là cần những lực lượng tiên phong, nghĩ khác, làm khác và dám chấp nhận rủi ro.

Hãy kể về những ngày đầu đặt chân vào lĩnh vực kinh doanh sau khi rời ghế nhà trường, chưa có kinh nghiệm? Câu chuyện về những mối quan hệ ban đầu tác động đến sự hình thành và phát triển, tạo động lực và truyền cảm hứng để một người trẻ như Hoàng Phi tự tin đi đến cùng với ý tưởng của mình?

Ngành học ban đầu của tôi không liên quan đến kinh doanh, tôi chưa bao giờ nghĩ môi trường kinh doanh thuộc về mình cho đến khi tôi bước vào năm thứ tư Đại học. Đó là lúc tôi nhận thức được rằng, cá tính của tôi chẳng phù hợp mấy với ngành học và con đường sự nghiệp tôi muốn theo đuổi lúc trước. Tốt nghiệp với tấm bằng thủ khoa, tôi chuyển hướng sang xin việc trong môi trường doanh nghiệp. Cùng với đó, tôi học lên cao hơn với chuyên ngành quản trị kinh doanh và theo đuổi sự nghiệp trong môi trường này.

Sau một thời gian làm việc, tôi nhận ra mình không phù hợp với các công việc lặp đi lặp lại, ít thử thách và cũng không cần nhiều sáng tạo. Tôi mong đợi một công việc với những điều mới mẻ để tôi học mỗi ngày.Thế nhưng, tôi hiểu là, không phải ai trong chúng ta đều có được một công việc hoàn hảo như điều mình nghĩ. Điều đó khiến tôi thay đổi bản thân với suy nghĩ tích cực hơn: sự mới mẻ không chỉ nằm ở bản chất công việc, nó còn nằm ở thái độ của chúng ta. Đó là "bước ngoặt" trong tư duy đã mang lại cho tôi nhiều cơ hội học hỏi.

Sếp Tổng Giám Đốc của tôi thời điểm ấy đến giờ tôi vẫn xem như một người chú, người cha của mình, sếp chính là người thầy đầu tiên mà tôi được học quản trị thực tế. Còn nhớ công việc tôi được giao là đọc tài liệu và ghi chú lại những điều quan trọng, tìm thêm thông tin hữu ích, có liên quan để giúp chú có thể ra quyết định nhanh nhất với mỗi hồ sơ. Mỗi lần đọc, tôi thường nghĩ, nếu tôi là chú, tôi sẽ giải quyết vấn đề này thế nào. Tôi cũng tập viết ra những đề xuất phương pháp giải quyết vấn đề của tôi và khi nhận được kết quả trả lời từ chú khác với những gì tôi nghĩ, tôi thường hỏi nguyên nhân và chú lúc nào cũng giải thích tường tận những căn cứ cho quyết định đó. Với tôi, những diễn giải chân tình là những bài học quản trị đầy giá trị mà chú đã giúp tôi rút ngắn được những khoảng cách mà một người làm kinh doanh và quản lý cần phải trải nghiệm, tôi nghĩ đó là cú bứt phá đầu tiên trong tư duy của tôi. Nó khiến tôi có động lực để bước qua ranh giới của sự an toàn và đến với BSSC khi được người thầy thứ hai động viên.

Thú thật, từ nhỏ đến lớn, tôi cũng có không ít lần tiếc nuối và tự nhủ thầm: giá như mình có những nguồn lực thuận lợi hơn, đủ đầy hơn để có thể đi xa hơn hoặc ít nhất là đi đến mục tiêu mình mong đợi với vận tốc nhanh hơn.Thế nhưng, nghiệm lại hành trình đã qua, tôi nghĩ mình vậy lại rất may mắn. Cuộc đời vốn dĩ chẳng ai đủ cả và đôi khi bạn thiếu thốn một chút lại là một động lực, hình thành những thói quen tốt giúp bạn vượt qua những giới hạn của bản thân. "Khi người học trò sẵn sàng, người thầy sẽ xuất hiện". Tôi có quá nhiều thử thách, nhưng đồng thời tôi cũng có quá nhiều tình cảm chân thành từ tất cả cộng đồng mà tôi đã tiếp xúc. Tôi có quá nhiều người thầy với nhiều bài học phong phú để tôi học tập, quan sát và tự đặt mình vào những mục tiêu tăng dần độ "chinh chiến". Và chính những điều đã qua tạo nên một Trương Lý Hoàng Phi của ngày hôm nay.