Trương Lý Hoàng Phi: “Khởi nghiệp là hành trình của những chiến binh dũng cảm”

Người ta thấy một Shark Phi nghiêm túc và cẩn trọng trong chương trình Thương vụ Bạc tỷ - Shark Tank Việt Nam, một nữ CEO mạnh mẽ và đầy cảm hứng trên báo chí, vậy ngoài đời thường, Trương Lý Hoàng Phi là người thế nào?

Thẳng thắn, chân thành và đầy năng lượng, đó là cảm nhận chung của mọi người về Shark Phi, dù trong bất cứ mối quan hệ thân sơ nào

Đó là một người phụ nữ luôn xuất hiện với nụ cười tươi tắn và mỗi cuộc nói chuyện đều khiến người đối diện như "lây" cả sự lạc quan. Đó là người cùng cười với thành công của mọi startup nhỏ, và đôi khi rơi nước mắt trước những thành công sau quá trình khởi nghiệp trầy trật.

Tôi thấy mình là người có nhiều may mắn trong sự nghiệp của mình. Trước đây, ở vị trí cố vấn, đầu tư cho những nhà sáng lập doanh nghiệp trẻ, tôi được tiếp xúc với những người có đam mê cháy bỏng, những ước mơ đáng theo đuổi. Phần lớn những người khởi nghiệp trẻ tuổi đều lạc quan và nhiều ước mơ lớn. Thậm chí, có những người khởi nghiệp chỉ vì một đam mê, thiếu đánh giá rủi ro và cả những thứ cần thiết để "nuôi sống" đam mê đó. Còn tại Vintech City, tôi được tiếp xúc và làm việc với các nhà nghiên cứu ứng dụng. Họ có điểm chung ở đam mê, sự sáng tạo và đa số họ làm việc tận tâm để mang sản phẩm ra thị trường khởi nghiệp. Dù ở vai trò nào, tôi cũng được làm công việc mang lại nhiều giá trị cho cộng đồng khoa học và khởi nghiệp.

Khởi nghiệp đang là một phong trào nở rộ trong giới trẻ những năm gần đây. Nhưng thống kê cho thấy có đến 90% startup thất bại…

Tôi không gọi là thất bại, mà gọi là "bài học". Bởi ai muốn đi đến cuối con đường để "hái quả ngọt" thì phải là những chiến binh không ngại khó khăn, thử thách, và đó là một hành trình rất dũng cảm và đầy trải nghiệm. Môi trường khởi nghiệp Việt Nam phát triển và trở nên năng động hơn mang đến một góc nhìn cởi mở hơn rất nhiều về một thế hệ startup mới.

"Thành thật với bản thân và can đảm để thay đổi là bài toán khó của doanh nghiệp khởi nghiệp."

Khó khăn lớn nhất của các startup non trẻ là gì?

Tất cả doanh nghiệp khởi nghiệp đều có những khó khăn khác nhau và những lợi thế khác nhau, nhưng khó nhất vẫn là bài toán về quản trị. Nếu các nhà sáng lập và đội ngũ quản lý không học tập và cải tiến liên tục, thì khó mà vượt qua được. Ngoài ra, nhà sáng lập phải luôn thành thật với bản thân về điểm mạnh và yếu của doanh nghiệpcũng như có đủ can đảm để thay đổi những điểm yếu "cốt tử" giúp doanh nghiệp vươn lên. Nhưng, phải thừa nhận rằng, thành thật với bản thân và quyết tâm hiệu chỉnh đều không dễ dàng.

Và điều này gây khó khăn cho nhà đầu tư?

Khó khăn lớn cho nhà đầu tư chính là sự minh bạch về thông tin và tài chính của startup. Startup không nên viện dẫn về sự tập trung cho việc tạo ra sản phẩm mà quên mất việc cập nhật minh bạch thông tin doanh nghiệp, nhất là vấn đề tài chính.

Một khó khăn lớn nữa mà nhà đầu tư như tôi thường gặp, đó chính là không có nhiều thời gian đồng hành cùng startup. Tôi trải qua nhiều "bài học đắt giá" khi không dành đủ thời gian để theo dõi, giám sát cho doanh nghiệp mà mình đầu tư. Và tôi cũng không đủ quyết liệt với đội ngũ quản lý các công ty khởi nghiệp khi đưa ra khuyến nghị, yêu cầu thay đổi trong vận hành.

Với tư cách là nhà đầu tư, chị có nhìn nhận thế nào về cách gọi vốn của các startup?

Nếu xem mình như một đầu bếp, thì các startup không nên chỉ tập trung vào việc bày biện món ăn sao cho hấp hẫn trên bề mặt, mà cần tập trung từ khâu chọ nguyên liệu đến quá trình nấu nướng. Hầu hết các nhà đầu tư đều là những người nhiều kinh nghiệm trên thương trường, và hơn một lần khởi nghiệp, nên họ thường là người đủ tinh tế để nhìn thấy hành trình bạn "nấu nướng". Tất nhiên, "khẩu vị" mỗi "thực khách" cũng khác nhau, nhưng nhà đầu tư rất cẩn trọng. Vì vậy, các startup đừng chỉ tập trung vào giai đoạn bày biện, mà nên chăm chút vào cả một quá trình.

Vậy đâu là doanh nghiệp khởi nghiệp mà chị sẽ chọn để đầu tư?

Đến nay, tôi thận trọng hơn vào quá trình chọn lựa đầu tư của mình, tôi thấy mình bớt mạo hiểm đi ít nhiều, tập trung vào những gì mình am hiểu sâu hoặc có những cộng sự vô cùng am hiểu. Phần lớn là những công ty tôi đầu tư cần có đội sáng lập giỏi, chịu học hỏi, thay đổi và quan trọng nhất là minh bạch, có tính cam kết. Niềm tin vào con người ngày càng trở nên là câu "thần chú" của tôi. Khi tôi không có nhiều thời gian, tôi cần tập trung vào những điều thật sự tạo ra giá trị, ý nghĩa lớn. Ngoài ra, tôi cũng bắt đầu tập trung nhiều hơn đến những xu hướng cũng như ngành đầu tư trong tương lai nhưng lại thận trọng hơn trong khi phân tích những "dấu cộng" rõ ràng tôi có thể mang vào cho một doanh nghiệp mà tôi đầu tư hoặc cố vấn.

Cảm ơn chị về những chia sẻ trên.